ಡಾ. ರುದ್ರಕುಮರ್. ಎಂ.ಎಂ.
ಪ್ರಯಾಗರಾಜದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಮಹಾ ಕುಂಭ ಮೇಳವು ಭಾರತೀಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪರಂಪರೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಗವಾಗಿದೆ. ಇದು ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಮಾರಂಭಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಮಹಾ ಕುಂಭವು ಆಯುಧಿ ಪುಣ್ಯ ಸ್ನಾನದ ಜೊತೆಗೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳ ಪರಿಪಾಲನೆಗೆ ಪ್ರಮುಖ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿದೆ.
ಮಹಾ ಕುಂಭ ಮೇಳದ ಮಹತ್ವ:
ಪ್ರಯಾಗರಾಜದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಮಹಾ ಕುಂಭ ಮೇಳವು 144 ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಒಂದು ಬಾರಿ ಆಯೋಜನೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ನದಿಯ ಸಂಧಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಗಂಗಾ, ಯಮುನಾ ಮತ್ತು ಸರಸ್ವತಿ ನದಿಗಳ ಸಮನ್ವಯವನ್ನು ನೆನೆಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅನೇಕ ಭಕ್ತರು ಮತ್ತು ತೀರ್ಥಯಾತ್ರಿಕರು ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ನದಿಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನ ಮಾಡುವುದನ್ನು ಪುಣ್ಯ ಸ್ನಾನ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಪುಣ್ಯ ಸ್ನಾನದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮಹತ್ವ:
ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕವಾಗಿ, ಪುಣ್ಯ ಸ್ನಾನವು ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಶುದ್ದಿಯ ಬಗ್ಗೆ, ಪಾಪವಿ ಮೋಚನದ ಬಗ್ಗೆ, ಮತ್ತು ಜೀವನದ ಸಾರ್ಥಕತೆಯ ಕುರಿತು ಅಗತ್ಯ ಕಲ್ಪನೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಭಾರತೀಯ ಪರಂಪರೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ನದಿಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿದರೆ ಆತ್ಮ ಶುದ್ಧಿಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ. ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಗಳು ಭಕ್ತಿಯ ಸೂಚಕವಾಗಿದ್ದು, ಈ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಸಂದರ್ಶಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮನಸ್ಸು ಶಾಂತಿಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ದೇವತಾ ಆರಾಧನೆ ಮತ್ತು ಯಾತ್ರಾ ಮಹತ್ವ:
ಮಹಾ ಕುಂಭ ಮೇಳದಲ್ಲಿ, ಭಕ್ತರು ತಮ್ಮ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುವಂತೆ, ಪ್ರಪಂಚದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಿಂದ ಹರಿದು ಬರುತ್ತಾರೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ದೇವತೆಗಳಿಗೆ ಆರಾಧನೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಗಳನ್ನು ಅರಿತು, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಬಲವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಂತೃಪ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಯಾತ್ರಿಕರು ಧ್ಯಾನ, ಪ್ರವಚನಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಮಹಾ ಕುಂಭ ಮೇಳದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅನುಭವ:
ನದಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿದ ಬಳಿಕ, ಭಕ್ತರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಶುದ್ಧಿಕರಣವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವುದಾಗಿ ಭಾವಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಧಾರ್ಮಿಕ ಉತ್ಸವಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು, ದೈವಿಕ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಅವರ ಆತ್ಮವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಹೊಂದುತ್ತಾರೆ.
ಪ್ರಯಾಗರಾಜದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಮಹಾ ಕುಂಭ ಮೇಳವು ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಪುಣ್ಯ ಸ್ನಾನದ ಮೂಲಕ ಭಕ್ತರು ತಮ್ಮ ಜೀವನವನ್ನು ಶುದ್ಧಗೊಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಸ್ಥಳವಾಗಿದ್ದು, ಆಧ್ಯಾತ್ಮದ ಪ್ರತಿಬಿಂಬವನ್ನು ತಮ್ಮ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಸುಮಾರು ಅರವತ್ತು ಕೋಟಿ ಭಕ್ತರು ಪುಣ್ಯ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿರುವುದಾಗಿ ವರದಿಗಳಿವೆ .
ಮಹಾಶಿವರಾತ್ರಿಯಂದು ಕೊನೆಗೊಳ್ಳಲಿರುವ ಮಹಾಕುಂಭ.
ಡಾ. ರುದ್ರಕುಮರ್. ಎಂ.ಎಂ.
ಪ್ರಾಂಶುಪಾಲರು
ನೆಹರು ಮೆಮೋರಿಯಲ್ ಕಾಲೇಜು ಸುಳ್ಯ
